Η εποχική πρόβλεψη επιχειρεί να δώσει χρήσιμες πληροφορίες για το “κλίμα” που μπορεί να αναμένεται τους επόμενους μήνες.
Η εποχιακή πρόγνωση δεν είναι πρόγνωση καιρού: ο καιρός μπορεί να θεωρηθεί ως στιγμιότυπο των συνεχώς μεταβαλλόμενων ατμοσφαιρικών συνθηκών, ενώ το κλίμα θεωρείται καλύτερα ως η στατιστική περίληψη των καιρικών φαινομένων που συμβαίνουν σε μια δεδομένη εποχή.
Παρά τη χαοτική φύση της ατμόσφαιρας, οι μακροπρόθεσμες προβλέψεις είναι δυνατές σε κάποιο βαθμό χάρη σε έναν αριθμό συνιστωσών που παρουσιάζουν διακυμάνσεις σε μεγάλες χρονικές κλίμακες (εποχές και χρόνια) και, ως ένα βαθμό, είναι προβλέψιμες. Το πιο σημαντικό από αυτά τα συστατικά είναι ο κύκλος ENSO (El Nino Southern Oscillation), ο οποίος αναφέρεται στη συνεκτική, μεγάλης κλίμακας διακύμανση της θερμοκρασίας των ωκεανών, τις βροχοπτώσεις, την ατμοσφαιρική κυκλοφορία, την κατακόρυφη κίνηση και την πίεση του αέρα στον τροπικό Ειρηνικό. Τα επεισόδια El Niño (ονομάζονται επίσης θερμά επεισόδια του Ειρηνικού) και τα επεισόδια La Niña (ονομάζονται επίσης ψυχρά επεισόδια του Ειρηνικού) αντιπροσωπεύουν τα αντίθετα άκρα του κύκλου ENSO. Ο κύκλος ENSO είναι η μεγαλύτερη γνωστή πηγή κλιματικής μεταβλητότητας από έτος σε έτος. Δείτε πως επηρεάζει η φάση ENSO τον καιρό στην Ευρώπη.
Οι αλλαγές στη θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας του Ειρηνικού (SST) δεν είναι η μόνη αιτία προβλέψιμων αλλαγών στα καιρικά μοτίβα. Υπάρχουν και άλλες αιτίες της εποχικής μεταβλητότητας του κλίματος. Οι ασυνήθιστα ζεστές ή κρύες θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας στον τροπικό Ατλαντικό ή στον Ινδικό Ωκεανό μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές αλλαγές στο εποχικό κλίμα στις κοντινές ηπείρους.
Εκτός από τους τροπικούς ωκεανούς, άλλοι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν το εποχιακό κλίμα είναι η χιονοκάλυψη και η υγρασία του εδάφους. Όλοι αυτοί οι παράγοντες που επηρεάζουν την ατμοσφαιρική κυκλοφορία αποτελούν τη βάση μακροπρόθεσμων προβλέψεων.
Συνολικά, όπως αναφέρει το σύστημα Copernicus, η εποχική πρόβλεψη δικαιολογείται από τη μακρά προβλεψιμότητα της ωκεάνιας κυκλοφορίας (της τάξης αρκετών μηνών) και από το γεγονός ότι η μεταβλητότητα της επιφανειακής θερμοκρασίας των ωκεανών, έχει σημαντικό παγκόσμιο αντίκτυπο στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία. Οι εποχικές προβλέψεις παρέχουν μια σειρά από πιθανές κλιματικές αλλαγές που είναι πιθανό να συμβούν την επόμενη σεζόν. Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι, λόγω της χαοτικής φύσης της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας, δεν είναι δυνατό να προβλεφθούν οι ημερήσιες διακυμάνσεις του καιρού σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία μήνες πριν. Δεν είναι καν δυνατό να προβλεφθεί ακριβώς ο μέσος όρος του καιρού, όπως η μέση θερμοκρασία για έναν δεδομένο μήνα.
Το σύστημα εποχικής πρόγνωσης του ECMWF
Το Σύστημα Εποχικής Πρόγνωσης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Προγνώσεων Καιρού (ECMWF) βασίζεται σε ένα παγκόσμιο μοντέλο το οποίο, δεδομένου ότι η ωκεάνια κυκλοφορία είναι βασική πηγή προβλεψιμότητας σε εποχιακή κλίμακα, βασίζεται στην σχέση ωκεανού-ατμόσφαιρας.
Το S5 έχει ένα επιφανειακό πλέγμα με απόσταση 28 χλμ. που αντιπροσωπεύει καιρικά μοτίβα μεγάλης κλίμακας. Ο τοπικός καιρός και το κλίμα επηρεάζονται πολύ από χαρακτηριστικά που είναι πολύ μικρά για να συμπεριληφθούν στο μοντέλο σχετικά χαμηλής ανάλυσης (λόφοι, ακτές, χρήσεις γης). Έτσι, η προσπάθεια ανάγνωσης τοπικών τιμών από τους χάρτες θα μπορούσε να είναι πολύ παραπλανητική. Οι εποχιακές προβλέψεις αποτελούνται από 51 μέλη στοχαστικής πρόγνωσης (ensembles). Τα ensembles δημιουργούνται συνδυάζοντας τα μοντέλα των ωκεανών που τρέχουνε με 5 μέλη, με τις διαταραχές των SSTs και την ενεργοποίηση της στοχαστικής φυσικής.
Οι προβλέψεις έχουν ξεκινάνε την 1η κάθε μήνα και διαρκούν 7 μήνες. Κάθε εποχιακό μοντέλο πρόβλεψης υποφέρει από μεροληψίες – δηλαδή, το κλίμα των προβλέψεων του μοντέλου διαφέρει σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό από το παρατηρούμενο κλίμα. Δεδομένου ότι οι αλλαγές στο προβλεπόμενο εποχιακό κλίμα είναι συχνά μικρές, αυτή η μεροληψία πρέπει να ληφθεί υπόψη και πρέπει να εκτιμηθεί από ένα προηγούμενο σύνολο ενοποιημένων μοντέλων. Οι προβλεπόμενες μηνιαίες μέσες ανωμαλίες (θερμοκρασίας και βροχής) υπολογίζονται σε σχέση με έναν κλιματικό μέσο όρο της περιόδου 1981-2016.
Δείτε την ανανεωμένη πρόγνωση τριμήνου του ECMWF για την Ευρώπη: ECMWF – Πρόγνωση Τριμήνου στην Ευρώπη (Θερμοκρασία & Υετός)