Το κλίμα της Ευρώπης μπορεί να θεωρηθεί από τα πιο ευνοϊκά στον κόσμο. Μόνο ένα πολύ μικρό τμήμα, που ανήκει στον πολικό κύκλο, χαρακτηρίζεται από ακραίες θερμοκρασίες κατά το χειμώνα. Το μεγάλο μέρος ανήκει στην εύκρατη ζώνη. Τρεις βασικοί παράγοντες συντελούν σ’ αυτήν τη διαμόρφωση.
Η θέση της σε συνδυασμό με τα ρεύματα του Ατλαντικού και το ότι δεν χαρακτηρίζεται από μεγάλο υψόμετρο.
Το ευρωπαϊκό κλίμα χαρακτηρίζεται από τέσσερις τύπους: το κλίμα της περιοχής προς τον Ατλαντικό, το ηπειρωτικό κλίμα (περιοχές της ανατολικής Ευρώπης), το αρκτικό κλίμα (σε ένα μικρό μέρος της βόρειας Ευρώπης) και το μεσογειακό κλίμα στη νότια Ευρώπη. Θα μπορούσε ακόμη να αναφερθεί και το κλίμα της κεντρικής Ευρώπης ως μεταβατικό ανάμεσα και στους τέσσερις τύπους κλίματος που αναφέρθηκαν (περιοχές της Τσεχίας, Σλοβακίας και Ουγγαρίας).
Το κλίμα της Δυτικής Ευρώπης είναι ήπιο σε σύγκριση με άλλες περιοχές που έχουν το ίδιο γεωγραφικό πλάτος, λόγω της επιρροής του Ρεύματος του Κόλπου που μετριάζει το κλίμα. Οι παράκτιες περιοχές της Μεσογείου έχουν επίσης ήπιο καιρό το χειμώνα.Το Ρεύμα του Κόλπου αποκαλείται και κεντρική θέρμανση της Ευρώπης, καθώς υγραίνει και θερμαίνει το κλίμα της Ευρώπης.
Σε σύγκριση με άλλες περιοχές του κόσμου που βρίσκονται σε ανώτερα μεσαία γεωγραφικά πλάτη, μέρη της δυτικής Ευρώπης εμφανίζουν ήπιους χειμώνες και υψηλότερες ετήσιες θερμοκρασίες (αν και τα καλοκαίρια είναι δροσερότερα από άλλες περιοχές που βρίσκονται στα ίδια γεωγραφικά πλάτη). Το Βερολίνο (Γερμανία), το Κάλγκαρι (Καναδάς) και το Ιρκούτσκ (Ρωσία) βρίσκονται περίπου στο ίδιο πλάτος. Ωστόσο, στο Βερολίνο οι θερμοκρασίες του Ιανουαρίου είναι περίπου 8 °C υψηλότερες από εκείνες στο Κάλγκαρι (αν και το Κάλγκαρι βρίσκεται σε πολύ μεγαλύτερο υψόμετρο από το Βερολίνο). Επίσης η μέση θερμοκρασία Ιανουαρίου στο Βερολίνο είναι σχεδόν 22 °C υψηλότερη από τη μέση θερμοκρασία για τον ίδιο μήνα στο Ιρκούτσκ.
Στο βόρειο τμήμα της ηπείρου αυτή η διαφορά είναι ακόμη πιο μεγάλη. Η μέση θερμοκρασία Ιανουαρίου στο Μπρένεϊσουντ της Νορβηγίας[3] είναι σχεδόν 15 °C υψηλότερη από αυτή στο Νομ της Αλάσκας.[4] Οι δύο πόλεις βρίσκονται σε αντίθετη κατεύθυνση στις δυτικές ακτές της Ευρώπης και της Αμερικής αντίστοιχα. Λίγο νοτιότερα, στον 65ο βόρειο παράλληλο βρίσκεται το Γιακούτσκ. Η μέση θερμοκρασία Ιανουαρίου του Γιακούτσκ είναι πολύ χαμηλότερη από τις δύο παραπάνω πόλεις. Νοτιότερα το ωκεάνιο κλίμα της Ευρώπης μπορεί να συγκριθεί θερμικά με την Βόρεια Αμερική. Το Ρεν της Γαλλίας (στον 48ο βόρειο παράλληλο) έχει περίπου την ίδια μέση θερμοκρασία με το Σιάτλ, αν και το τελευταίο έχει ξηρότερα καλοκαίρια με πολύ υγρότερους χειμώνες.
Θερμοκρασία
Απόκλιση χαμηλότερης – υψηλότερης καταγεγραμμένης θερμοκρασίας ανά χώρα
Στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης οι εποχιακές θερμοκρασιακές είναι ταυτόσημες με τις θερμοκρασίες του υπόλοιπου εύκρατου κόσμου, παρόλο που οι καλοκαιρινές θερμοκρασίες βορείως της Μεσογείου είναι δροσερότερες σε σύγκριση με τα περισσότερα εύκρατα κλίματα του κόσμου. Μεταξύ των ευρωπαϊκών πόλεων με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων, οι ψυχρότεροι χειμώνες εντοπίζονται ως επί το πλείστον στη Ρωσία, με την καθημερινή υψηλή θερμοκρασία τον χειμώνα να φτάνει τους 0 βαθμούς Κελσίου, ενώ οι ηπιότερες χειμωνιάτικες θερμοκρασίες εντοπίζονται στην παράκτια νότια Ισπανία και στη νοτιότερη ακτή της Κρήτης.
Στην Ευρώπη, οι υψηλότερες μέσες ημερήσιες θερμοκρασίες τον χειμώνα καταγράφονται στην Αλμερία, τη Μάλαγα, το Κάδιθ, το Αλχεθίρας και την Ιεράπετρα. Εκεί, οι μέσες θερμοκρασίες Ιανουαρίου φτάνουν τους 12 °C. Οι μέσες υψηλές θερμοκρασίες των περιοχών αυτών τον μήνα Ιανουάριο είναι 16-20 °C. Οι μέσες υψηλές θερμοκρασίες του Ιουλίου εντοπίζονται στην ενδοχώρα της νότιας Ισπανίας, με μέση υψηλή θερμοκρασία 36.2 °C στη Σεβίλλη και 36.9 °C στην Κόρδοβα.