Συχνά ακούμε στην πρόγνωση του καιρού για ένα βαρομετρικό σύστημα που χαρακτηρίζεται ως ψυχρό ή θερμό μέτωπο, στάσιμο ή συνεσφιγμένο. Τι μπορεί όμως να σημαίνει αυτό; Και ποιά φαινόμενα μπορεί να κρύβει το κάθε μέτωπο ώστε να καταστεί εν δυνάμει επικίνδυνο;
Συνήθως, κατά την χειμερινή περίοδο στη χώρα μας, επικρατούν κυρίως δύο τύποι μετώπων. Το ψυχρό και το συνεσφιγμένο. Πρόκειται για δύο συστήματα τα οποία περιέχουν συνήθως αξιόλογες βροχοπτώσεις, ζώνες καταιγίδων, ανεμολογικές συγκλίσεις και θυελλώδεις ανέμους. Και οι δύο ωστόσο τύποι μετώπων μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα αν υπάρξουν κι άλλοι παράγοντες που θα ενισχύσουν την δυναμική αυτών των συστημάτων. Ας δούμε όμως σε πρώτη φάση τι είναι το ψυχρό μέτωπο.
Πρόκειται λοιπόν για μια μετωπική επιφάνεια μέσα στην οποία σχηματίζονται δύο αέριες μάζες ( ψυχρή και θερμή ) κι οι οποίες είτε βρίσκονται σε στενή επαφή μεταξύ τους, είτε κινούνται μαζί, με την θερμή μάζα αέρα να προηγείται πάντα της ψυχρής. Κατά την κίνησή του, η ψυχρή μάζα αέρα αντικαθιστά τη θερμή μάζα αέρα που προηγείται. Αυτή η τομή που δημιουργείται λοιπόν από την αλληλεπίδραση που έχουν μεταξύ τους, ονομάζεται ψυχρό μέτωπο.
Συνήθως, στον συγκεκριμένο τύπο μετώπου παρατηρείται μια διαφοροποίηση στη θερμοκρασία του αέρα και στο σημείο δρόσου, καθώς μπροστά από το μέτωπο επικρατεί ένα νότιο ή νοτιοδυτικό ρεύμα, ενώ πίσω από το μέτωπο ένα βόρειο ή βορειοδυτικό ρεύμα. Αυτό μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτό, παρατηρώντας απλά την αλλαγή κατεύθυνσης του ανέμου από την είσοδο του μετώπου μέχρι τη διάβαση αυτού από μια περιοχή. Θα διαπιστώσετε ότι κατά την είσοδο του μετώπου και την εκδήλωση των φαινομένων, το νότιο ρεύμα είναι αυτό που θα υπερισχύσει, ενώ μετά το πέρασμά του και την εξασθένιση των φαινομένων οι άνεμοι θα στραφούν σε βόρειους ή βορειοδυτικούς.
Επιπλέον, κατά την είσοδό του η ατμοσφαιρική πίεση στο κέντρο του βαρομετρικού συστήματος ελαττώνεται σημαντικά, ενώ μετά τη διάβαση του μετώπου παρουσιάζεται απότομη αύξηση της ατμοσφαιρικής πίεσης που γίνεται κι η αιτία να έχουμε την παύση των φαινομένων.
Τώρα, πως δημιουργούνται τα φαινόμενα;
Αυτό συμβαίνει όταν ο ψυχρός αέρας που είναι πυκνότερος και βαρύτερος σε σχέση με τον θερμό, αναγκάσει την θερμή μάζα αέρα που προηγείται της ψυχρής, σε κατακόρυφη ανοδική κίνηση. Αυτό έχει σαν συνέπεια να έχουμε σταδιακά την επικράτηση μίας υγρής κι ασταθούς μάζας αέρα γύρω από το μέτωπο που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την σταδιακή συμπύκνωση των υδρατμών στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και τον σχηματισμό κατακόρυφων αναπτύξεων που στη συνεχεία καταλήγουν σε καταιγιδοφόρα νέφη με αρκετό όγκο νερού κι έντονη ηλεκτρική δραστηριότητα.
Ωστόσο, η δυναμική, η διάρκεια κι η ένταση των φαινομένων εξαρτώνται κι απ’ άλλους παράγοντες όπως είναι η κατακόρυφη θερμοβαθμίδα, η πιθανή συνεχής ανατροφοδότηση του συστήματος λόγω άντλησης ενέργειας από τη θάλασσα, το ποσοστό υγρασίας, η ατμοσφαιρική πίεση στο επίπεδο της θάλασσας, όπως και η θερμοκρασία που επικρατεί στην επιφάνεια της θάλασσας, το σημείο δρόσου κι η ανεμολογική σύγκλιση που συνήθως γίνεται η αιτία καταστροφικών βροχοπτώσεων.
Ο κυριότερος όμως παράγοντας που μπορεί να μετατρέψει ένα ψυχρό μέτωπο σε μια επικίνδυνη κακοκαιρία είναι η ταχύτητα κίνησης του ψυχρού μετώπου. Αν η ταχύτητά του είναι μεγάλη και παράλληλα έχουμε υγρό κι ασταθή θερμό αέρα, τότε δημιουργείται μια στενή ζώνη καταιγίδων μπροστά από το μέτωπο που καταλήγει σε ένα σύμπλεγμα καταιγίδων ή σε μια γραμμή λαίλαπας καταιγίδων που είναι ένα δυνητικά επικίνδυνο φαινόμενο, καθώς προκαλεί σοβαρά πλημμυρικά φαινόμενα. Αν όμως η ταχύτητά του είναι αργή, τότε έχουμε την εκδήλωση φαινομένων σε μεγαλύτερη κλίμακα απ’ ότι στην πρώτη περίπτωση, αλλά με σαφώς λιγότερο επικίνδυνα φαινόμενα.
Επομένως, ένα ψυχρό μέτωπο δεν συνεπάγεται σε καμία περίπτωση μόνο χιονοπτώσεις και θυελλώδεις βοριάδες με τσουχτερό κρύο. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα σύνθετο σύστημα που μπορεί να περιλαμβάνει όλα τα είδη των φαινομένων που βλέπουμε σε μια κακοκαιρία ( βροχή, χαλάζι, χιόνια, κεραυνούς, ισχυρούς ανέμους ).
Συντάκτης άρθρου : Μαρία Φραγκούλη
