Η επιστροφή του Ελ Νίνιο τον Ιούλιο επιβεβαιώθηκε επίσημα από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO).
Σύμφωνα με τους μετεωρολόγους, ο συνδυασμός του φαινομένου Ελ Νίνιο με την ανθρωπογενής υπερθέρμανση του πλανήτη, ενισχύει την εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων και θερμοκρασιών.
Η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA), αναφέρει ότι υπάρχει 95% πιθανότητα το φαινόμενο να διαρκέσει έως τον Φεβρουάριο του 2024.
Τα φαινόμενα Ελ Νίνιο συνήθως διαρκούν από 9 έως 12 μήνες αλλά μπορεί να διαρκέσουν για χρόνια ενώ η κορύφωσή τους συμβαίνει μεταξύ Νοεμβρίου και Ιανουαρίου. Η πολύπλοκη διάταξη των καιρικών συστημάτων στον κόσμο, ωστόσο, καθιστά δύσκολη την πρόβλεψη του τρόπου με τον οποίο το Ελ Νίνιο θα επηρεάσει τον καιρό της Ευρώπης κατά τη διάρκεια του έτους.
Ο τρόπος με τον οποίο επηρεάζει τη βροχόπτωση, τον άνεμο, τις θερμοκρασίες και άλλα κλιματικά μοτίβα μπορεί επίσης να διαφέρει ανάλογα με την γεωγραφική θέση. «Τα χρόνια του Ελ Νίνιο έχουν την τάση να έχουν ήπιο και υγρό καιρό στην αρχή του χειμώνα (Νοέμβριος-Δεκέμβριος) και ένα πιο κρύο και ξηρό τέλος του χειμώνα (Ιανουάριος-Μάρτιος) στο μεγαλύτερο μέρος της βόρειας Ευρώπης», λέει ο καθηγητής Adam Scaife, επικεφαλής των μακρο0πρόθεσμων προβλέψεων στην υπηρεσία Met Office του Ηνωμένου Βασιλείου.
Υγρός καιρός στη νότια Ευρώπη
Στη νότια Ευρώπη, θα μπορούσε να φέρει πιο υγρές συνθήκες συνολικά. Αλλά, προσθέτει ο κος Scaife, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτός είναι ο μέσος όρος σε πολλές περιπτώσεις Ελ Νίνιο και δεν είναι στατιστικά σημαντικός για να καθορίσει με βεβαιότητα το αποτέλεσμα. «Αντίθετα, το Ελ Νίνιο απλώς μετατοπίζει την πιθανότητα υπέρ αυτών των μοτίβων». Σημειώνει επίσης ότι ένα ελαφρώς διαφορετικό μοτίβο παρατηρείται συχνά κατά τη διάρκεια των πιο δυνατών γεγονότων – όπως αυτό που αναπτύσσεται τώρα. Η ουσία είναι ότι το κλίμα μας είναι γεμάτο εκπλήξεις. Ποτέ δεν παίρνουμε ακριβώς αυτό που περιμένουμε και το El Niño είναι μόνο μία από τις πολλές επιρροές στα καιρικά μοτίβα της Ευρώπης.
«Οι τροπικές βροχοπτώσεις πυροδοτούν κύματα πλανητικής κλίμακας που επηρεάζουν την Ευρώπη τον χειμώνα. Αυτά μπορεί να προέρχονται από τον τροπικό Ατλαντικό καθώς και από το El Niño στον Ειρηνικό», λέει ο καθηγητής Scaife. Άλλες καιρικές μεταβολές μπορεί ακόμη να διαταράξουν τα τυπικά μοτίβα του El Niño. Η στρατόσφαιρα – το δεύτερο στρώμα της ατμόσφαιρας πάνω από την τροπόσφαιρα – μπορεί επίσης να παίξει σημαντικό ρόλο. Κάθε δύο χρόνια, για παράδειγμα, συμβαίνει μια κατάρρευση των ανέμων σε αυτό το ατμοσφαιρικό στρώμα. Συχνά ακολουθείται από ψυχρό καιρό, ανεξάρτητα από το αν το Ελ Νίνιο είναι σε ενεργή φάση.
Τι θα μπορούσε να συμβεί το 2024;
Τα αποτελέσματα της έναρξης του Ελ Νίνιο τείνουν να καθυστερούν λίγους μήνες. «Υπάρχει μια σημαντική καθυστέρηση στα φαινόμενα. Για παράδειγμα στην Κίνα, όπου αναμένουμε έντονες καλοκαιρινές βροχές και πλημμύρες μετά από ένα μεγάλο Ελ Νίνιο», εξηγεί ο καθηγητής Scaife. Υπάρχει επίσης αυξημένη πιθανότητα οι θερμοκρασίες να είναι υψηλότερες από το κανονικό το επόμενο έτος. Την τελευταία φορά που ένα ισχυρό Ελ Νίνιο ήταν σε πλήρη εξέλιξη το 2016, ο κόσμος είδε την πιο ζεστή χρονιά που έχει καταγραφεί. Ένα μεγάλο γεγονός στο τέλος του τρέχοντος έτους θα έδινε μεγάλες πιθανότητες να σπάσει ξανά τα ρεκόρ θερμοκρασίας.
Σε συνδυασμό με την αύξηση της θερμοκρασίας λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, οι μετεωρολόγοι πιστεύουν ότι εάν συνδυαστούν οι συνθήκες, το 2024 θα μπορούσε να καταλήξει να είναι η θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί. Υπάρχει φόβος ότι θα μπορούσε να ωθήσει τον κόσμο πέρα από το βασικό όριο θέρμανσης των 1,5 C. Ακόμη και πριν από την έναρξη του καιρικού φαινομένου τον Μάιο, οι μέσες παγκόσμιες θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας ήταν ήδη υψηλότερες από κάθε άλλη καταγεγραμμένη. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει ακραία καιρικά φαινόμενα σε όλο τον κόσμο.
Τι είναι το Ελ Νίνιο
Το ENSO είναι η λεγόμενη “Νότια Ταλάντωση του Ελ Νίνιο” (El Niño Southern Oscillation). Πρόκειται ουσιαστικά για μια περιοχή του τροπικού Ειρηνικού Ωκεανού, όπου παρατηρούνται εναλλαγές κάθε μερικά χρόνια, λόγω των διακυμάνσεων στις θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας στην ισημερινή ζώνη του Ειρηνικού Ωκεανού, με αποτέλεσμα να υπάρχει μια εναλλαγή κατά διαστήματα μεταξύ θερμών και ψυχρών φάσεων. Οι αληγείς άνεμοι (άνεμοι που περιβάλλουν τη Γη κοντά στον Ισημερινό) είναι ο παράγοντας ώστε να ξεκινήσει ή να σταματήσει μια φάση, καθώς επηρεάζουν τη ροή των ωκεάνιων ρευμάτων, αναμειγνύοντας παράλληλα τα θερμά ή ψυχρά ύδατα της επιφάνειας του ωκεανού.
Στην παρακάτω εικόνα του Εθνικού Κέντρου Ωκεανών και Ατμοσφαιρας (NOAA), μπορούμε να δούμε μια τυπική κυκλοφορία της ροής των ανέμων κατά τη διάρκεια που επικρατεί η αρνητική φάση La Niña, διαπιστώνοντας ότι η ροή των ανέμων στον ανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό δημιουργεί ξηρές και σταθερές συνθήκες, ενώ η ροή και η διεύθυνση των ανέμων στον δυτικό Ειρηνικό Ωκεανό γίνονται η αιτία ώστε να εκδηλώνονται ισχυρές βροχές και καταιγίδες.
Το Ελ Νίνο σημαίνει ότι τα νερά στον Ανατολικό Ειρηνικό είναι πιο ζεστά από το συνηθισμένο. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι θερμοκρασίες της θάλασσας σημείωσαν νέα ρεκόρ για τους μήνες Μάιο και Ιούνιο, σύμφωνα με την Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό θα μπορούσε να ενισχύσει τα ακραία καιρικά φαινόμενα.
Τι σημαίνει το φαινόμενο Ελ Νίνιο για την χειμερινή σεζόν στην Ευρώπη;
Το Κέντρο Priestley στο Πανεπιστήμιο του Λιντς, αναφέρει, «Η μεγαλύτερη επίδραση παρατηρείται στη βόρεια Ευρώπη, όπου οι χειμώνες γίνονται πιο ξηροί και ψυχρότεροι. Μια παγωμένη χειμερινή περίοδος 2023-24 είναι πιθανή εάν το Ελ Νίνιο αυξηθεί αρκετά μέχρι τότε. Ως αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη, οι επιστήμονες αναμένουν ότι η επιρροή του Ελ Νίνιο στον Βόρειο Ατλαντικό και τον χειμώνα της Βόρειας Ευρώπης θα ενισχυθεί». Ο καθηγητής Adam Scaife, επικεφαλής των μακροπρόθεσμων προβλέψεων του Met Office του Ηνωμένου Βασιλείου είπε στο EuroNews: «Τα χρόνια του Ελ Νίνιο έχουν την τάση να έχουν μια ήπια υγρή και δυτική αρχή του χειμώνα (Νοέμβριος-Δεκέμβριος) και ένα πιο κρύο, ξηρό τέλος του χειμώνα (Ιαν. -Μαρ) στο μεγαλύτερο μέρος της βόρειας Ευρώπης.»
