Το διαχρονικό ζήτημα του τοξικού νέφους πυροδότησε και πάλι τριβές στη Νοτιοανατολική Ασία, με τον υπουργό Περιβάλλοντος της Μαλαισίας να απευθύνει επιστολή στην κυβέρνηση της Ινδονησίας αυτή την εβδομάδα ζητώντας μια περιφερειακή αντίδραση στον τοξικό καπνό που εισέρχεται στη χώρα του.
Η επιστολή έρχεται λίγες εβδομάδες αφότου οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας δεσμεύτηκαν για εξάλειψη του τοξικού νέφους έως το 2030.
Τι συμβαίνει;
Τις τελευταίες εβδομάδες η ποιότητα του αέρα σε περιοχές της Μαλαισίας και της Ινδονησίας έχει πιάσει κόκκινο, με τους δείκτες να δείχνουν σταθερά μετρήσεις πάνω από 150 PM10. Σε αυτά τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, οι άνθρωποι μπορούν να αντιμετωπίσουν επιπτώσεις στην υγεία και όσοι υποφέρουν από αναπνευστικές παθήσεις, μπορεί να υποφέρουν από σοβαρά προβλήματα.
Στην ινδονησιακή πλευρά του νησιού Βόρνεο η ορατότητα μειώθηκε σε λιγότερο από 10 μέτρα, ενώ τα σχολεία έχουν κλείσει τόσο στην Ινδονησία όσο και στη Μαλαισία για να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις στην υγεία των μικρών παιδιών. Η Μαλαισία κατηγόρησε την Ινδονησία για το νέφος, λέγοντας ότι ο καπνός από τις δασικές πυρκαγιές διαπερνά τα σύνορα. Κάθε λίγα χρόνια, κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου, ο καπνός από την εκχέρσωση γης, κυρίως για να ανοίξει ο δρόμος για φυτείες ελαιοφοίνικα, χαρτοπολτού και χαρτιού, καταλαμβάνει μεγάλο μέρος της περιοχής, θέτοντας απειλή για τη δημόσια υγεία, την εκπαίδευση και τις επιχειρήσεις όπως ο τουρισμός.
Πως αντιμετωπίζεται το πρόβλημα;
Παρά τις εκκλήσεις της Μαλαισίας αυτή την εβδομάδα, η Ινδονησία αρνήθηκε κατηγορηματικά οποιαδήποτε ευθύνη. Ο υπουργός Περιβάλλοντος της Ινδονησίας Σίτι Νουρμπάγια Μπακάρ δήλωσε την Παρασκευή ότι οι δασικές πυρκαγιές έχουν μειωθεί και δεν έχει εντοπιστεί καπνός σε οποιαδήποτε γειτονική χώρα. Η Ινδονησία αντιμετωπίζει τις πυρκαγιές με εναέριες ρίψεις νερού μέσω ελικοπτέρων, είπε. Η Ινδονησία έχει στο παρελθόν λάβει νομικά μέτρα κατά εταιρειών που είναι ύποπτες για παράνομη καύση, αλλά κάθε χρόνο οι πυρκαγιές συνεχίζονται.
Το 2015 και το 2019 η Ινδονησία επλήγη από καταστροφικές πυρκαγιές που έκαψαν εκατομμύρια εκτάρια γης, προκαλώντας ρεκόρ εκπομπών CO2.
Γιατί παραμένει το πρόβλημα;
Σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ινδονησίας, επιτρέπεται η μικρής κλίμακας καύση υπολειμμάτων καλλιεργειών από αγρότες, υπό την προϋπόθεση ότι γίνεται σε έκταση δύο εκταρίων κατ’ ανώτατο όριο και λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης. Όλες οι μεγάλες εταιρείες υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τα πρότυπα βιώσιμης παραγωγής φοινικέλαιου, τα οποία απαγορεύουν την καύση. Οι αδιαφανείς αλυσίδες εφοδιασμού, οι αλληλεπικαλυπτόμενες διεκδικήσεις γης και διάφορα νομικά κενά ανοίγουν το δρόμο σε μεγάλες εταιρείες που πολλές φορές εδρεύουν σε χώρες όπως η Μαλαισία και η Σιγκαπούρη, να είναι σε θέση να αποφύγουν την ευθύνη για την παράνομη εκχέρσωση γης.
Οι δράσεις της πολιτείας
Η Ένωση Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας εγκαινίασε πρόσφατα ένα συντονιστικό κέντρο για τον έλεγχο της διασυνοριακής ρύπανσης από αιωρούμενα σωματίδια (ACC THPC). Με σκοπό να βοηθήσει τα μέλη να αποτρέψουν, να μετριάσουν και να παρακολουθήσουν το διασυνοριακό νέφος, το κέντρο είναι σύμφωνο με τη δέσμευση του ASEAN να επιτύχει μια περιοχή χωρίς νέφος έως το 2030. Αυτή την εβδομάδα οι υπουργοί γεωργίας και δασοκομίας της ASEAN συμφώνησαν επίσης να αναλάβουν συλλογική δράση για να ελαχιστοποιήσουν και τελικά να εξαλείψουν την καύση των καλλιεργειών.
Η Ινδονησία φιλοξενεί την τρίτη μεγαλύτερη περιοχή τροπικών δασών στον κόσμο και η κυβέρνηση πρέπει να λάβει περισσότερα μέτρα, λένε οι περιβαλλοντολόγοι. Η χώρα είναι αντιμέτωπη με τον κίνδυνο ξηρασίας λόγω του φαινομένου Ελ Νίνιο φέτος. Η Greenpeace Ινδονησίας λέει ότι η υπερθέρμανση του κλίματος αυξάνει την ένταση και τη συχνότητα των δασικών πυρκαγιών, οι οποίες με τη σειρά τους πυροδοτούν την κλιματική κρίση.
Γιατί φοινικέλαιο;
Η παγκόσμια κατανάλωση φοινικέλαιου, που χρησιμοποιείται σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων όπως μπισκότα, κεριά και ως μαγειρικό λάδι, αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς. Το φοινικέλαιο είναι το πιο χρησιμοποιούμενο βρώσιμο λάδι στον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας το 60% των παγκόσμιων εξαγωγών φυτικών ελαίων. Για την Ινδονησία, τον μεγαλύτερο παραγωγό φοινικέλαιου στον κόσμο, το προϊόν είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς μετά τον άνθρακα. Τα κέρδη από τις εξαγωγές από το φοινικέλαιο και τα παράγωγά του ανήλθαν σε 39,28 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022, σύμφωνα με την Ινδονησιακή Ένωση Φοινικελαίου.
