Πόσες φορές μας έχει τύχει να βρεθούμε αντιμέτωποι στο δρόμο με αυτό το πυκνό λευκό πέπλο που μας περιορίζει την ορατότητα, δημιουργώντας αυτομάτως την αντίδραση να σταματήσουμε προκειμένου να μην τεθεί σε κίνδυνο η ζωή μας ;
Αν και καμία φορά το φαινόμενο ειδικότερα σε περιοχές που εμφανίζεται αρκετά συχνά παρερμηνεύεται και θεωρείται ότι το αίτιο είναι η χαμηλή νέφωση, εντούτοις πρόκειται ουσιαστικά για το φαινόμενο της ομίχλης που δημιουργείται από εξαιρετικά λεπτά σταγονίδια νερού που σχηματίστηκαν πάνω στα αναρίθμητα σωματίδια που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα. Ωστόσο σε πολλούς το συγκεκριμένο φαινόμενο δημιουργεί ένα εύλογο ερώτημα : Αφού το νερό είναι βαρύτερο του αέρα, πώς αυτά τα σωματίδια καταφέρνουν να αιωρούνται και να μην πέφτουν με τη μορφή βροχής στο έδαφος αφού το φαινόμενο αυτό κατατάσσεται στα κατακρημνίσματα;
Η απάντηση είναι απλή : γιατί η ομίχλη δεν είναι πλέον υδρατμοί, αλλά εξαιρετικά μικροσκοπικά υδροσταγονίδια που έχουν τόσο μικρό βάρος που η παραμικρή πνοή του ανέμου που δεν γίνεται αντιληπτή σε εμάς δεν τα αφήνει να πέσουν στο έδαφος, αλλά τα διατηρεί αιωρούμενα κοντά στην επιφάνεια της Γης. Όσα παρά ταύτα καταφέρνουν να φτάσουν στο έδαφος, η πτώση τους είναι τόσο αργή που δεν μπορεί να εντοπιστεί από εμάς, ακόμα κι αν εστιάσουμε το βλέμμα μας πάνω στο φαινόμενο. Το μόνο στοιχείο που αποδεικνύει ότι αυτά κατέληξαν στο έδαφος είναι τα νωπά ρούχα που είναι απλωμένα στα μπαλκόνια μας και τα οποία υγραίνονται σε τέτοιο βαθμό που είναι αδύνατον να στεγνώσουν αν συνεχίσουμε να τα διατηρούμε στο εξωτερικό περιβάλλον όπου η υγρασία αγγίζει ενδεχομένως ακόμα και το 100%. Γενικά δύο βασικοί παράγοντες προκαλούν τον σχηματισμό του συγκεκριμένου φαινομένου :
1. Ο κορεσμός του αέρα από υδρατμούς, που αυτό φαίνεται όταν η σχετική υγρασία αγγίζει ακόμα και το 100%.
2. Η ύπαρξη μεγάλου αριθμού πυρήνων συμπύκνωσης των υδρατμών κοντά στην επιφάνεια της Γης.
3. Πλήρης απουσία ανέμου ( άπνοια )
Επιπλέον, έχουμε διαφορετικούς τύπους ομίχλης ανάλογα με το έδαφος, τη γεωγραφική θέση μιας περιοχής και τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν, ενώ δεν είναι φυσικά κανόνας το συγκεκριμένο φαινόμενο να εντοπίζεται αποκλειστικά και μόνο σε ορεινές περιοχές, καθώς έχει παρατηρείται και στη θάλασσα. Αυτοί οι τύποι είναι :
1. Ομίχλη ακτινοβολίας ( ψύξη του αέρα λόγω επαφής του με την επιφάνεια του εδάφους που έχει ηδη ψυχθεί από την νυκτερινή ακτινοβολία )
2. Ομίχλη αναμίξεως ( όταν συναντιώνται δύο αέριες μάζες διαφορετικής θερμοκρασίας και υγρασίας )
3. Ομίχλη οριζόντιας μεταφοράς ή ομίχλη θαλάσσης ( σχηματίζεται από τη μεταφορά υγρού και σχετικά θερμού αέρα πάνω από μία ψυχρότερη επιφάνεια )
4. Θαλάσσιος καπνός ( εισβολή πολύ ψυχρού αέρα πάνω από μια πολλή θερμή θαλάσσια επιφάνεια – συνήθως είναι φαινόμενο της Αρκτικής )
Στην Ελλάδα, ο πιο συχνός τύπος ομίχλης είναι ο πρώτος. Ο λόγος που έχει πάρει αυτή την ονομασία, είναι γιατί οφείλεται στην ψύξη του αέρα λόγω επαφής του με την επιφάνεια του εδάφους, ακριβώς επειδή η επιφάνεια αυτή προηγουμένως έχει ψυχθεί ακόμα περισσότερο εξαιτίας της νυχτερινής ακτινοβολίας. Σε αυτό φυσικά συμβάλει σημαντικά το ποσοστό της σχετικής υγρασίας, ο αίθριος καιρός, καθώς και η απουσία ανέμου. Επειδή είναι αρκετά ευαίσθητη στον άνεμο, μπορεί ανάλογα τη φορά του ανέμου να παρασυρθεί μέχρι και τη θάλασσα, με αποτέλεσμα να δημιουργήσει αρκετά προβλήματα ορατότητας ακόμα και στα πλοία. Οι παράγοντες που την διαλύουν είναι η ενίσχυση του ανέμου, η άνοδος της θερμοκρασίας και η ηλιοφάνεια.
Πρόκειται λοιπόν για ένα εντυπωσιακό μεν φαινόμενο και καμιά φορά απόκοσμο, αλλά και αρκετά ικανό να γίνει η αιτία πρόκλησης σοβαρών ατυχημάτων, όταν αγνοηθεί το μέγεθος της επικινδυνότητάς του. Επομένως, την επόμενη φορά που θα τύχει να συναντηθούμε με αυτό το πυκνό λευκό πέπλο, η μόνη σωστή αντίδραση είναι να ανάψουμε τα φώτα ομίχλης, να κινούμαστε πολύ αργά με αναμμένα τα αλάρμ ώστε να ειδοποιούνται και οι υπόλοιποι οδηγοί και να σταθμεύσουμε σε ένα σημείο ασφαλές μέχρι να διαλυθεί.
