Σπάνια (ευτυχώς), ακούμε τον όρο μετεωρολογική βόμβα στη χώρα μας, όταν ένα βαρομετρικό σύστημα αποκτά επικίνδυνα χαρακτηριστικά.
Ουσιαστικά πρόκειται για ένα ατμοσφαιρικό σύστημα που παρουσιάζει ταχεία εντατικοποίηση σε εξαιρετικά μικρό χρονικό διάστημα. Αν και αρχικά αναπτύσσεται με κανονικούς ρυθμούς, μέσα σε σύντομο διάστημα αποκτά μια εκρηκτική κυκλογένεση, ενώ παράλληλα παρατηρείται και μια ταχεία εμβάθυνση της ατμοσφαιρικής πίεσης στο κέντρο του.
Για την ακρίβεια, για να χαρακτηριστεί ένα βαρομετρικό σύστημα μετεωρολογική βόμβα, απαιτείται να έχουμε αλλαγή στην ατμοσφαιρική πίεση τουλάχιστον 24 μιλιμπάρ μέσα σε μόλις 24 ώρες. Καθώς το συγκεκριμένο σύστημα πρόκειται για έναν επιφανειακό κυκλώνα (εξωτροπικό) που αναπτύσσεται γρήγορα, για να καταλάβουμε πως είναι ακριβώς, αρκεί να δούμε την παρακάτω δορυφορική εικόνα ενός τέτοιου τύπου κυκλώνα που αναπτύχθηκε κατά μήκος των ακτών των ΗΠΑ στο πρόσφατο παρελθόν.
Αυτοί οι τύποι βαρομετρικών συστημάτων μπορούν να αποκτήσουν μεγάλες διαστάσεις, ενώ κυριαρχούν κατά κύριο λόγο στους μεγάλους ωκεανούς και συγκεκριμένα στο βόρειο – βορειοδυτικό Ατλαντικό Ωκεανό ή σε κάποιες περιπτώσεις στον βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό. Συνήθως, η κίνηση αυτών των συστημάτων είναι βορειοανατολική, ενώ οι διαστάσεις που αποκτούν προκαλούν εξαιρετικά ισχυρούς ανέμους που κάποιες φορές αγγίζουν το επίπεδο ενός τυφώνα, δημιουργώντας τεράστια κύματα και προκαλώντας εκτεταμένες πλημμύρες στις παράκτιες περιοχές του Βορείου Ημισφαιρίου ή εξαιρετικά ισχυρές χειμερινές καταιγίδες.
Οι παράγοντες που πυροδοτούν την εντατικοποίηση τέτοιων συστημάτων είναι οι θερμοκρασιακές διακυμάνσεις που υπάρχουν στη επιφάνεια της θάλασσας κι όταν συγκρούεται η θερμότερη μάζα αέρα από τον Ισημερινό με τις ιδιαίτερα ψυχρές μάζες αέρα από την περιοχή της Αρκτικής. Να σημειωθεί εδώ ότι αυτοί οι εξωτροπικοί κυκλώνες του Ατλαντικού Ωκεανού είναι τελείως διαφορετικοί από τους τροπικούς κυκλώνες που έχουμε κατά την περίοδο των τυφώνων, αφού οι δεύτεροι έχουν ως πηγή ενέργειας τις εξαιρετικά θερμές θερμοκρασίες που επικρατούν στην επιφάνεια της θάλασσας στις τροπικές περιοχές.
Στατιστικά, οι ανατολικές ακτές της Βορείου Αμερικής είναι οι περιοχές που πληρούν όλες τις προϋποθέσεις για να αναπτυχθούν αυτοί οι τύποι εξωτροπικών κυκλώνων κατά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες. Αυτό συμβαίνει, εξαιτίας της σύγκρουσης των ψυχρών αέριων μαζών από την Αρκτική με τις σχετικά θερμές αέριες μάζες του Ατλαντικού Ωκεανού, παρέχοντας έτσι την απαιτούμενη ενέργεια που χρειάζεται για τον σχηματισμό ενός βαρομετρικού συστήματος που να εξελιχθεί σε μετεωρολογική βόμβα.
Ως εκ τούτου, κατά τους χειμερινούς μήνες παρατηρούνται συχνά εξωτροπικοί κυκλώνες στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό, αλλά έχει διαπιστωθεί ότι έχουν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν σχεδόν όλο το χρόνο. Κατά μέσο όρο, έχουμε το σχηματισμό 60 έως 70 εξωτροπικών κυκλώνων στη Γη κάθε χρόνο, με τα 2/3 εξ αυτών να εκδηλώνονται στο Βόρειο Ημισφαίριο και ιδιαίτερα στις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ.